Wielkanoc, nazywana w Hiszpanii Semana Santa (Wielki Tydzień), jest najważniejszym świętem na Półwyspie Iberyjskim. Wyróżnia się niezapomnianymi procesjami podążającymi ulicami miast oraz innymi wyjątkowymi tradycjami charakterystycznymi dla każdego z regionów.
Semana Santa to największe i najbardziej szanowane święto religijne w Hiszpanii. Zostało wpisane na światową listę dziedzictwa UNESCO. Atmosfera w trakcie uroczystości jest bardzo podniosła, a sam ich przebieg można określić jako spektakularny. Hiszpanie są głęboko wierzącym narodem, jednak religijność godzą ze swoją żywiołowością, dlatego Wielki Tydzień w ich wykonaniu to również pompatyczna i energetyczna fiesta.
Obchody zaczynają się w Domingo de Ramos (Niedzielę Palmową), a kończą w Lunes de Pascua (Poniedziałek Wielkanocny). Sama Pascua/el Domingo de Resurrección (Niedziela Paschalna/Niedziela Zmartwychwstania) wypada tydzień po Domingo de Ramos i dzień przed Lunes de Pascua.
Rano, w Domingo de Ramos, ludzie udają się do kościoła z palmami lub gałązkami oliwnymi, aby te zostały pobłogosławione przez el sacerdote (kapłana). Chłopcy zazwyczaj noszą proste gałązki, podczas gdy dziewczyny ozdabiają je wstążkami i słodyczami.
Procesiones (procesje) rozpoczynają się już w Niedzielę Palmową i często odbywają się każdej nocy podczas Semana Santa i mogą trwać do wczesnych godzin porannych. W dużych miastach pochody te są ogromne i czasami mogą ciągnąć się kilometrami.
Semana Santa w Hiszpanii pochodzi przynajmniej z XVI wieku, kiedy Kościół chciał przedstawić historię Męki Chrystusa w sposób zrozumiały dla przeciętnego człowieka. Uznali, że najlepszym sposobem na to będą uliczne procesje. Niektóre uroczystości odbywały się jednak wieki wcześniej. Jedna z najstarszych uroczystości Semana Santa w Hiszpanii miała miejsce w Salamance, a najwcześniejszą procesję pokutną datuje się na 1240 rok.
Za organizację procesji odpowiedzialne są bractwa pokutnicze – cofradías lub hermandades. Zrzeszają one wiernych, zarówno osoby duchowne, jak i świeckie, należące do konkretnych parafii. Każde bractwo posiada wewnętrzny kodeks, różnią się między innymi kolorami szat, insygniami czy dodatkami. Tradycja niektórych stowarzyszeń sięga nawet od XV i XVI wieku. Powstałe wtedy bractwa odpowiedzialne były za pogłębianie religijnego życia jak i pomoc potrzebującym. Przynależność do takich bractw utrzymuje się z pokolenia na pokolenie. Dziś największe parafie skupiają nawet kilka tysięcy członków i to właśnie oni aktywnie uczestniczą w procesjach. Najbardziej charakterystyczni są nazarenos odziani w szaty pokutne. Na głowach mają spiczaste kaptury zasłaniające im całą twarz, z wyjątkiem otworu na oczy. Niosą długie świece, krzyże lub insygnia bractwa.
Członkowie bractw w trakcie procesji niosą duże platformy, zwane pasos - na nich zaś ustawione są figury Chrystusa, Matki Boskiej oraz scenki pasyjne. Niespotykanym zwyczajem jest samobiczowanie, które do dziś praktykuje się m.in. w miejscowości San Vicente, a tradycja ta sięga czasów średniowiecza. Pokutnicy biczują swoje plecy specjalnym, ciężkim pejczem do momentu, aż ich skóra zacznie krwawić. Do odbycia tego rytuału zgłaszają się ochotnicy i mogą być nimi tylko mężczyźni.
Sewilla jest prawdopodobnie najpopularniejszym miastem do odwiedzenia podczas Semana Santa, przyciąga setki tysięcy turystów każdego roku, którzy przybywają, aby zobaczyć procesje. Prawie 70 cofradías bierze udział w uroczystościach, zapewniając Sewilli jedne z najbardziej wystawnych i imponujących procesji.
Dwie najważniejsze rzeczy w trakcie Niedzieli Wielkanocnej w Hiszpanii to msza oraz rodzina, a rodzinne spotkania najlepiej spędzać przy suto zastawionym stole.
Zapomnij o czekoladowych jajkach, Hiszpanie mają własne wielkanocne smakołyki. Bardzo podobne do tostów francuskich, torrijas są zwykle spożywane w okresie Wielkanocy. Składają się z chleba, zanurzonego w mleku i jajku, a następnie smażonego i posypanego cukrem lub oblanego miodem. Niektóre z nich mają na wierzchu warstwę spalonego cukru, podobnie jak creme brûlée. Najlepsze torrijas można znaleźć w Kraju Basków.
Potrzebne produkty:
Sposób przygotowania:
Smacznego!
Kolejną wielkanocną ucztą są pestiños, które są jak chrupiące, smażone w głębokim tłuszczu placki, aromatyzowane anyżem i pomarańczą oraz szkliwione cukrem lub miodem. Znajdziesz je głównie w południowym hiszpańskim regionie Andaluzji.
Ciasta wielkanocne zwane Monas de Pascua zwykle przygotowuje się w regionach Katalonii i Walencji. Tradycyjnie składają się ze słodkich krążków chlebowych, przypominających nasze polskie drożdżówki z ułożonym na środku całym, pomalowanym jajkiem, a posypane są kandyzowanymi kawałkami owoców i cukru. Można również znaleźć bardziej nowoczesne wersje tego ciasta, wypełnione śmietaną, pokryte czekoladą i zwieńczone czekoladowymi jajkami wielkanocnymi
Bueñelos są jak małe pączki o nieregularnych kształtach. Są smażone na głębokim tłuszczu i zwykle posypane cukrem. Walencja to świetne miejsce do spróbowania bueñelos - tutaj robią je z dyni.
Procesje w Hiszpanii są fundamentalnym zwyczajem w trakcie Wielkanocy, jest jednak wiele innych tradycji, charakterystycznych dla danego regionu.
W el Domingo de Resurrección w Almadén de la Plata w różnych miejscach na wiosce umieszczane są szmaciane i słomiane lalki reprezentujące znane osoby. Pod koniec uroczystości zostają one zniszczone, a pozostałe po nich kawałki wyrzucone w powietrze. Podobny rytuał ma miejsce w Castilblanco de los Arroyos, tyle że kukły te są podpalone. Lalki zwane są Judaszami, nazwanymi na cześć ucznia, który zdradził Chrystusa.
Kolejna wyjątkowa uroczystość odbywa się co roku w Niedzielę Wielkanocną w Verges, w Katalonii. Wtedy ma miejsce „taniec śmierci” La dansa de la mort. Taniec składa się z dwóch dorosłych i trojga dzieci, przebranych na kościotrupy i tańczących w rytm bębna.
W Murcii wybrana osoba ucztuje i opowiada historię La Última Cena (Ostatniej wieczerzy), przy tym jest noszona na ramionach przez grupę śmiałków. Po procesji mężczyźni niosący stół siadają, by uroczyście zjeść wspólnie posiłek.
W Cuenca co roku odbywa się festiwal La Semana de Música Religiosa (Tydzień Muzyki Religijnej) i jest to jeden z najstarszych festiwali muzycznych w Hiszpanii. W trakcie Wielkiego Tygodnia codziennie odbywają się koncerty w zabytkowych budynkach i katedrach.
Semana Santa w Hiszpanii warto doświadczyć na własnej skórze, aby w pełni docenić znaczenie ora siłę tych uroczystości. Jeśli zdecydujesz się na podróż do Hiszpanii w tym czasie, oto kilka wskazówek, które pomogą w pełni wykorzystać ten czas.
Nocleg podczas Semana Santa może być trudny do znalezienia, a ceny są często mocno zawyżone. Wiele osób dokonuje rezerwacji z rocznym wyprzedzeniem, aby zapewnić sobie zakwaterowanie. Warto rozważyć pobyt u rodziny prywatnie, np. na zasadzie Airbnb. Nie tylko można zaoszczędzisz na kosztach zakwaterowania, ale także bezpośrednio doświadczyć kultury oraz towarzyszących obchodów.
Ulice w trakcie Semana Santa są bardziej zatłoczone niż zwykle, trzeba o wiele większą uwagę zwracać na kieszonkowców. Uważaj na swoje otoczenie i zwracaj szczególną uwagę na swoje rzeczy.
Ponieważ jest to święto, niektóre atrakcje turystyczne są zamykane na ten czas. Jeśli interesuje Ciebie szczególnie jakieś miejsce, zorientuj się co do godzin otwarcia.. Najlepiej przyjechać do Hiszpanii na kilka dni przed rozpoczęciem Wielkanocy lub zostać na dodatkowy tydzień, aby ma spokojnie pozwiedzać.
Aby zmaksymalizować swoje wrażenia, rozważ utworzenie trasy, w której możesz odwiedzić więcej niż jedno miasto w ciągu całego Wielkiego Tygodnia. Przeprowadź badania i dowiedz się, jakich uroczystości nie można przegapić i dodaj je do swojej listy ‘must see’.
Bardziej niż cokolwiek innego, bądź pełen szacunku. Zrozum, że Wielkanoc to bardzo szanowane święto w Hiszpanii, a mieszkańcy traktują swoje tradycje poważnie. Nawet jeśli nie podzielacie ich przekonań religijnych, pamiętajcie o obyczajach. Na przykład niektóre części obchodów powinny odbywać się w ciszy. Obowiązuje także formalny ubiór, okazywać szacunek ich tradycjom, ubieraj się tak, jakbyś chodził na niedzielną mszę.
